نیتروژن خوراکی
برای حفظ ماندگاری طولانی و جلوگیری از فساد، مواد غذایی باید به‌طور ایمن و مطمئن بسته‌بندی شوند. افزایش دوام مواد غذایی تنها به نوع بسته‌بندی بستگی ندارد، بلکه حتی به نوع هوایی که هنگام بسته‌بندی استفاده می‌شود نیز مرتبط است.
در این مقاله، به بررسی نقش گاز نیتروژن خوراکی در بسته‌بندی مواد غذایی و مزایای آن می‌پردازیم.
نیتروژن فلشینگ در بسته‌بندی مواد غذایی چیست؟
نیتروژن فلشینگ (Nitrogen Flushing) روشی در فرآیند بسته‌بندی مواد غذایی است که به‌منظور جلوگیری از فساد مواد در طول انبارداری به‌کار می‌رود. برخی از اجزای موجود در هوا، به‌ویژه اکسیژن، می‌توانند باعث تخریب و فساد سریع مواد غذایی شوند.
به همین دلیل، تولیدکنندگان باید ترکیب گازهای مورد استفاده در بسته‌بندی را به‌دقت انتخاب کنند تا محصول در طول مدت مصرف تازه بماند. در این میان، نیتروژن خوراکی یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین گازهاست.
چرا از گاز نیتروژن در بسته‌بندی و فرآوری مواد غذایی استفاده می‌شود؟
نیتروژن یکی از اجزای اصلی هوای اطراف ماست، اما چرا در بسته‌بندی مواد غذایی تا این حد اهمیت دارد؟
- جایگزینی اکسیژن: نیتروژن با بیرون راندن اکسیژن، مانع از ایجاد شرایط مناسب برای رشد باکتری‌ها می‌شود.
- جلوگیری از رطوبت و فساد: اکسیژن می‌تواند رطوبت را حمل کرده و شرایط لازم برای رشد میکروارگانیسم‌ها را فراهم کند.
- جلوگیری از اکسیداسیون: اکسیژن عامل اصلی فرآیند اکسیداسیون است که موجب تغییر رنگ، بو و طعم نامطلوب مواد غذایی می‌شود.
مثال ساده: وقتی یک سیب را گاز می‌زنید و می‌بینید که ظرف چند دقیقه قهوه‌ای می‌شود، این همان اکسیداسیون است. نیتروژن با حذف اکسیژن، مانع از این پدیده می‌شود و در نتیجه، تازگی محصول حفظ می‌گردد.
فرآیند بسته‌بندی با نیتروژن چگونه انجام می‌شود؟
در این روش، گاز نیتروژن به داخل بسته تزریق می‌شود تا اکسیژن موجود خارج گردد و فضای درون بسته به‌طور کامل با نیتروژن پر شود. سپس بسته‌بندی به‌سرعت پلمپ شده و برای حمل‌ونقل آماده می‌شود.
مزایا:
- جلوگیری از فساد و بیات شدن مواد غذایی
- ایجاد بالشتک محافظ برای مواد حساس (مثل چیپس و اسنک‌ها که به‌راحتی خرد می‌شوند)
- افزایش ماندگاری و کیفیت در طول انبارداری و توزیع
آیا نیتروژن در بسته‌بندی برای سلامتی مضر است؟
ممکن است این سؤال برای شما پیش بیاید که آیا این فرآیند برای سلامت مصرف‌کننده خطرناک است یا خیر؟
پاسخ: خیر. نیتروژن خوراکی کاملاً ایمن است.
- بیش از ۷۸٪ از هوایی که هر روز تنفس می‌کنیم، نیتروژن است.
- نیتروژن بی‌رنگ، بی‌بو و غیرسمی است.
- استفاده از آن در صنایع غذایی به‌عنوان یکی از مطمئن‌ترین و اقتصادی‌ترین روش‌ها شناخته می‌شود.
بسته‌بندی با اتمسفر اصلاح‌شده (MAP) چیست؟
بسته‌بندی با اتمسفر اصلاح‌شده یا Modified Atmosphere Packaging روشی است که در آن هم نوع متریال بسته‌بندی و هم نوع هوای داخل بسته متناسب با محصول غذایی انتخاب می‌شود تا تازگی آن برای مدت طولانی‌تری حفظ گردد.
انواع غشاء در بسته‌بندی MAP
- غشاء با نفوذپذیری بالا (High-Permeability): اجازه می‌دهد مقداری هوا آزادانه بین محیط بیرون و داخل بسته جریان داشته باشد.
- غشاء با نفوذپذیری پایین (Low-Permeability): هوا را در داخل بسته محبوس می‌کند و مانع تبادل آن با بیرون می‌شود.
بسته‌بندی برای گروه‌های مختلف غذایی
- محصولات غیرتنفسی (Non-Respiring) مثل گوشت و پنیر: این محصولات نیازی به جریان مداوم هوا ندارند. بنابراین در غشاء با نفوذپذیری پایین بسته‌بندی می‌شوند و ترکیب بهینه‌ای از اکسیژن، دی‌اکسیدکربن و نیتروژن داخل بسته تزریق می‌شود تا طول عمر محصول افزایش یابد.
- محصولات تنفسی مثل میوه‌ها: نیاز به تبادل گاز دارند. بسته‌بندی آن‌ها با غشاء نفوذپذیری بالا انجام می‌شود که میزان تبادل گاز را به شکل کنترل‌شده امکان‌پذیر می‌سازد.
به‌طور کلی، MAP روشی است برای افزایش ماندگاری مواد غذایی با استفاده از ترکیبات گازی خاص و طراحی متریال متناسب با نوع محصول، تا از فساد زودرس جلوگیری شود.
چگونه نیتروژن برای بسته‌بندی مواد غذایی تولید می‌شود؟
استفاده از گاز نیتروژن در صنایع غذایی یک روش رایج است، اما خرید و نگهداری سیلندرهای نیتروژن می‌تواند هزینه‌بر و حتی خطرناک باشد.
بهترین راهکار، تولید نیتروژن در محل مصرف (On-Site Production) است. این روش امکان تولید نیتروژن به مقدار موردنیاز را فراهم کرده و هزینه‌ها را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.
مزایای استفاده از نیتروژن ژنراتور در محل تولید
داشتن یک دستگاه تولید نیتروژن در محل کارخانه:
- هزینه‌های خرید و ذخیره‌سازی مداوم نیتروژن را حذف می‌کند.
- ریسک‌های وابستگی به تأمین‌کنندگان شخص ثالث را کاهش می‌دهد.
- نیتروژن با بالاترین خلوص و حداقل اتلاف گاز تولید می‌شود.
- راهکاری پایدار و اقتصادی برای صنایع غذایی است.
پارسیاگاز، تأمین‌کننده گاز نیتروژن خوراکی
شرکت پارسیاگاز با بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا، توانایی تأمین نیتروژن خوراکی با گرید ویژه صنایع غذایی را دارد. این گاز برای بسته‌بندی MAP، افزایش ماندگاری مواد غذایی و جلوگیری از فساد محصول گزینه‌ای مطمئن و استاندارد محسوب می‌شود.
📌 برای دریافت مشاوره، سفارش یا اطلاع از راهکارهای تولید نیتروژن در محل، همین حالا با کارشناسان پارسیاگاز تماس بگیرید.
