اکسیژن مایع یکی از شکل های فیزیکی گاز اکسیژن است که در رنگ آبی ملایم و کمرنگ پیدا می شود و دارای کاربردهای مختلف در صنعت های مختلفی مانند پزشکی، آزمایشگاهی و صنعتی است. از این ماده در صنعت هوافضا نیز به عنوان عامل اکسایش موتورهای فضاپیما استفاده می شود. همچنین دمای میعان اکسیژن به منفی 182 درجه سانتی گراد می رسد.

اکسیژن چیست؟

اکسیژن جزو دومین عنصرهای اصلی در جو است که حدود 20.8 درصد از جو از اکسیژن تشکیل شده است. اکسیژن مایع نیز به رنگ آبی کم رنگ پیدا می شود و خیلی سرد است. اکسیژن قابلیت آتش گرفتگی را ندارد ولی یک اکسایش کننده بسیار قوی است. همان طور که می دانید اکسیژن جزو عناصر حیاتی برای زندگی موجودات زنده در زمین است.
از لحاظ واکنش پذیری، می توان گفت اکسیژن با همه ماده های آلی و فلزهای مختلف واکنش نشان می دهد و بعد از آن یک ماده اکسیدی را ایجاد می کند. اگر ماده هایی که در هوا می سوزند را در معرض اکسیژن با خلوص بالا قرار دهید این ماده ها با شدت بیش تری می سوزند. تجهیزاتی که در سرویس و جابجایی اکسیژن قرار می گیرند باید به طور دقیق تمیز شوند و سیستم ها نیز از ماده هایی تشکیل شوند که دارای دمای اشتعال بالایی باشند و اگر احیانا در حین سرویس کردن با اکسیژن تماس بگیرند از خود واکنشی را نشان ندهند.

گاز اکسیژن چیست؟

گاز اکسیژن جزو عناصر حیاتی و ضروری زمین است اما اگر برایتان سوال است این گاز چگونه تولید می شود باید بگوییم که همیشه جو کره زمین از گاز اکسیژن مملو نبود، در زمان های قبل جو کره زمین از گازهای کربن دی اکسید و دیگر گازها تشکیل شده بود و جو کره زمین شباهت زیادی به سیاره های مارس یا همان مریخ و سیاره ونوس یا همان زهره داشت.
بیش تر افراد باورد دارند که رشد و پیدایش گیاهان و درختان موجب شد که در طی فرآیند فتوسنتز گاز اکسیژن بیش تری ساخته شود اما این نظریه نیز وجود دارد که ایجاد اکسیژن از گاز کربن دی اکسید به وسیله نور فرا بنفش اتفاق افتاده است. همچنین فیتوپلانکتون هایی که در دریاها زندگی می کنند و فرآیند فتوسنتز را انجام می دهند باعث ساخت اکسیژن زیادی می شوند.
گاز اکسیژن، گازی بی رنگ و بدون بو است و شکل های جامد و مایع آن به رنگ آبی کم رنگ است و در حالت های گفته شده این ماده دارای خاصیت پارامغناطیس قوی است. اکسیژن مایع را اغلب اوقات با عمل تقطیر جزئی از هوای مایع می سازند.

اطلاعات ایمنی گاز اکسیژن

• اکسیژن در فشارهای بالا می تواند به ماده ای سمی تبدیل شود.
• قرار گرفتن زیاد و بلند مدت در معرض نوع خالص این گاز می تواند برای سیستم ریوی و عصبی انسان مضر و بسیار خطرناک باشد.
• اختلالات در سیستم ریوی مانند مشکل ورم ریه، کم شدن ظرفیت ریه و ضرر دیدن بافت های ریه در قرار گرفتن در معرض بلند مدت این گاز اتفاق می افتد.
• تاثیر این گاز بر روی سیستم عصبی زیاد است و مشکلاتی مانند کم شدن بینایی فرد، تشنج و کما در فرد را ایجاد می کند.
• همچنین مشتقات مخصوصی از اکسیژن وجود دارند که میزان سمی بودن آن ها بسیار بالا است که می توان به ازن یا همان O3 ، هیدروژن پراکسید و رادیکال های سوپر اکسید و هیدروکسیل ها اشاره کرد. بدن انسان روش هایی را برای دفاع و مقابله با این نوع ماده ها ایجاد کرده است اما نباید از خطرناک بودن آن ها غافل شد.

خطرات گاز اکسیژن

1. سیلندرهای گاز اکسیژن به خودی خود خطرناک نمی باشند اما اگر در کنار یک سیلندر دیگر که دارای خاصیت آتش زایی است قرار بگیرد بسیار خطرناک می شود از این سیلندرهایی که نباید در کنار گاز اکسیژن قرار بگیرند می توان به گاز هیدروژن، گاز متان و دیگر هیدروکربن ها اشاره کرد، اگر در هرکدام از موارد گفته شده نشتی ایجاد شود انفجارهای بزرگی را ایجاد می کند به همین علت انبار کردن سیلندرها بسیار مهم هستند و این کار باید به درستی و با دقت بالا انجام شود.
2. همچنین علاوه بر مسائل انبار کردن این گاز، تخلیه سیلندرهای گاز اکسیژن هم دارای اهمیت زیادی است و باید از تخلیه این گازها در کنار گازهای آتش زای دیگر مانند گاز متان، گاز هیدروژن و دیگر هیدروکربن ها جلوگیری کرد.
3. قابل ذکر است که افرادی که با این سیلندرها کار می کنند باید دقت لازم را هنگام کار کردن داشته باشند و هرگز و تحت هیچ شرایطی با دست یا دستکش روغنی به این سیلندرها دست نزنند.

اکسیژن مایع چیست؟

اکسیژن مایع جزو سه اشکال فیزیکی گاز اکسیژن است که به رنگ آبی کم رنگ موجود است و در صنایع مختلفی از آن استفاده می شود. همچنین باید بگوییم اکسیژن مایع جزو گازهای برودتی است و گازهای برودتی به گازهایی می گویند که به شکل مایع درآورده شده اند و درحالت عادی دمای جوش آن ها منفی 90 درجه سانتی گراد است.
این مایع به علت میزان اختلاف بالای آن بین محیط اطراف حتی در فصل زمستان، باید به صورت ایزوله سازی از محیط اطراف آن قرار بگیرد و این مسئله بسیار مهم است.

اکسیژن مایع و کاربرد های آن:

اکسیژن مایع کاربردهای زیادی دارد برای مثال از این ماده به عنوان سوخت اکسید کننده در فضاپیماها، شاتل ها، شاتل های فضایی، موشک ها، آپولوها، سفینه های فضایی و غیره استفاده می شوند به این طریق که این ماده در ترکیب با هیدروژن مایع و نفت سفید نقش محرک و بالا برنده را بازی می کند. اکسیژن مایع در صنعت به عنوان گاز صنعتی هم معروف است که کاربردهای فراوانی را دارد، همچنین در حیطه های پزشکی و بیمارستان ها هم به صورت گسترده از آن استفاده می شود.