مشخصات فنی نیتروژن (N₂) | خواص فیزیکی، استانداردها و کاربردها
نیتروژن (N₂) یکی از پرمصرفترین گازهای صنعتی است که در حالت گازی و مایع برای کاربردهای گوناگون استفاده میشود. در این صفحه ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و فنی نیتروژن را مرور میکنیم.
- گاز خنثی، بیبو، بیرنگ و غیرقابل اشتعال
- دمای جوش: -196°C
- چگالی در شرایط نرمال: 1.165 kg/m³
- فشار بحرانی: 33.5 bar
- خلوص تا 99.999%
- کاربرد در صنایع غذایی، دارویی، فولاد و تحقیقاتی
مشخصات فنی و خواص فیزیکی نیتروژن (N₂)
نیتروژن گازی بیاثر، بیبو و غیرقابل اشتعال است که حدود 78% از جو زمین را تشکیل میدهد. در صنعت، نیتروژن با خلوصهای مختلف تولید و عرضه میشود و به شکل گازی یا مایع مورد استفاده قرار میگیرد.
خواص فیزیکی نیتروژن
| ویژگی | مقدار |
|---|---|
| فرمول شیمیایی | N₂ |
| جرم مولکولی | 28.0134 g/mol |
| چگالی در 1 atm و 15°C | 1.165 kg/m³ |
| نقطه جوش | -195.8°C |
| نقطه ذوب | -210°C |
| فشار بحرانی | 33.5 bar |
| دمای بحرانی | -147°C |
| خلوص صنعتی | 99.9% |
| خلوص آزمایشگاهی | 99.999% |
گریدهای نیتروژن
- Industrial Grade: برای جوشکاری، برش و خنثیسازی.
- Food Grade: برای بستهبندی و فریز مواد غذایی (MAP / IQF).
- Medical Grade: برای بیمارستانها و تجهیزات بیهوشی.
- Laboratory Grade: برای تحقیقات و آنالیز دستگاهی.
شرایط ذخیره و انتقال
- سیلندری: فشار 150 تا 200 بار
- مایع (LN₂): دمای -196°C در مخازن دو جداره
- بالک: ظرفیت 5,000 تا 60,000 لیتر
استانداردها
ISO 14175 – ISO 21029 – EN 1089-3 – EIGA Doc 70/17
نکات ایمنی
نیتروژن غیرسمی است اما میتواند اکسیژن محیط را کاهش دهد. هنگام کار با نیتروژن مایع از لباس عایق و تهویه مناسب استفاده کنید.
مشخصات فنی
| خلوص | 99.9% – 99.999% |
|---|---|
| گرید | صنعتی، پزشکی، آزمایشگاهی، صنایع غذایی |
| فشار تحویل | تا 200 bar (سیلندری) / 10–20 bar (مایع یا بالک) bar |
| دمای ذخیره/نقطه جوش | -196°C °C |
| نوع والو/اتصال | DIN 477-6 / CGA580 / BS3 |
| استانداردها | ISO 14175, ISO 21029, EN 1089-3, EIGA 70/17 |
ایمنی و دانلودها
نیتروژن در حالت گازی غیرسمی است اما میتواند باعث کاهش اکسیژن محیط و خفگی شود. در حالت مایع تماس مستقیم با پوست منجر به یخزدگی میشود. تهویه مناسب، کنترل نشت، و استفاده از تجهیزات ایمنی الزامی است.
سؤالات متداول
نیتروژن چه ویژگی خاصی دارد؟
گازی بیاثر، خنثی و پایدار است و در بیشتر واکنشها شرکت نمیکند.
تفاوت نیتروژن صنعتی و آزمایشگاهی چیست؟
در گرید و میزان خلوص؛ گرید آزمایشگاهی تا 99.999% تصفیه میشود.
آیا نیتروژن قابل اشتعال است؟
خیر؛ نیتروژن غیرقابل اشتعال است و بهعنوان گاز بیاثر استفاده میشود.
چرا در بستهبندی مواد غذایی از نیتروژن استفاده میشود؟
چون بیاثر است و جلوی اکسید شدن مواد را میگیرد.
آیا نیتروژن خطرناک است؟
در فضاهای بسته ممکن است باعث کمبود اکسیژن شود، اما ذاتاً سمی نیست.
چگونه نیتروژن را ذخیره میکنند؟
در سیلندرهای فولادی تحت فشار یا در مخازن دو جداره خلأدار (LN₂ Tanks).
